Same difference
Toen ik in 2004 met deze columns begon, was het verzoek van de redactie om deze af te stemmen op onderwijsdoeleinden in de bachelor-fase. Ik betwijfel of ik hier altijd in ben geslaagd, maar hier komt weer een poging daartoe. Recht is een prachtig vakgebied omdat er zoveel in omgaat. We hoeven de krant maar open te slaan om daar dagelijks illustraties van te zien. Een andere bron van juridische verhandelingen zijn niet-juridische tijdschriften zoals onder meer de New Yorker. Begin dit jaar las ik daarin een bijdrage van ster-journalist Joshua Rothman, getiteld ‘Same difference. What the idea of equality can do for us, and what it can’t’. De auteur introduceert een gezin van twee vijftig-plussers en hun vier intellectueel uiteenlopende kinderen. De ouders willen een testament verlijden, maar hoe de boedel te verdelen? Rothman zoekt aansluiting bij Ronald Dworkin die in een bekend essay, ‘What is equality’ (1981), twee mogelijkheden onderscheidt:
‘One goal, “equality of resources”, might be achieved by dividing the inheritance evenly, but it has the downside of failing to recognize important differences among the parties involved. Another goal, “equality of welfare”, tries to take account of those differences by means of twisty calculations’.
Dworkins onderscheid wordt verder uitgewerkt door de Nieuw-Zeelander Jeremy Waldron, die ook Cicero, Kant, Locke en … Trump citeert. Het enige bezwaar tegen het artikel in de New Yorker is dat het sterk op Amerika gefocust is. Amerikanen – en niet alleen laatstgenoemde – menen wel eens dat er buiten de Verenigde Staten geen interessante ontwikkelingen plaatsvinden. Zelfs in hun eigen taal geschreven is er het boek Passing wealth on death: will-substitutes in comparative perspective van Alexandra Braun en Anne Röthel (Oxford: Hart Publishing 2016, 381 p.). Hierin komt naast Amerikaans recht ook dat van Australië, Canada, Duitsland, Engeland, Frankrijk, Italië, Liechtenstein, Nieuw-Zeeland, Schotland, Wales en Zwitserland aan bod.
Deze column is eerder verschenen in Ars Aequi december 2020.