Naar vernieuwing van de (civiele) rechtspleging
Boekbespreking. Naar vernieuwing van de (civiele) rechtspleging is een bundel naar aanleiding van een symposium van de KNAW op 18 april 2018 over het functioneren van de rechtspleging. Het symposium en deze bundel zien erop om creatieve ideeën te formuleren, die kunnen bijdragen aan een diepgravend debat over de civiele rechtspleging. Aanleiding is de bezorgdheid over de vraag of de rechterlijke macht de samenleving wel voldoende bedient. De aard en opzet is dat het boek persoonlijke gedachten bevat, in beknopte opstellen en zonder voetnoten en literatuurverwijzingen. Ook zijn enkele columns met een algemene strekking opgenomen.
De bundel is opgebouwd uit vijf delen. Het boekje bevat 14 bijdragen. Deel I gaat in op eerstelijnsgeschilbeslechting. Van Regteren Altena beschrijft zijn ideaal van een Rechtshulppunt, waarin verschillende organisaties samenwerken om betrokkenen zowel in de eerste als in de tweede lijn adequate rechtshulp te kunnen bieden. Bauw en Giesen gaan in op de vrederechter, Barendrecht beschrijft de probleemoplossende rol van de rechter en Hartendorp gaat in op digitale geschilbeslechtingsplatforms.
In deel II wordt de rol van rechtshulpverleners besproken, respectievelijk van advocaten (Groenewald), de rechtsbijstandsverzekeraar (Holthinrichs) en het notariaat (Stokkermans).
Deel III gaat in op tweedelijnsgeschilbeslechters en behandelt alternatieve geschilbeslechting (Ruinaard), een eventuele voorfase voor de civiele procedure (Schild) en eventuele differentiatie van de civiele procedure (De Bock). Verder gaat De Lange-Tegelaar in dit deel in op incassozaken en Lewin op de appelprocedure.
Deel IV betreft de rechter en rechterlijke organisatie. Hierin zijn bijdragen over rechterlijke onafhankelijkheid (A. Hammerstein) en de rechterlijke organisatie (De Bock, Groenewald & Van Harinxma thoe Slooten) opgenomen.
Columns zijn verzorgd door Barendrecht, Rinnooy Kan, Kuijken, Van Nispen en Timmerman. Deze zijn verdeeld over het boek.
De opzet van het boek heeft voor- en nadelen. Voordeel is dat de bijdragen luchtig van toon zijn, zonder daarbij hun diepgang te verliezen. Dit maakt dat het boek een breed publiek inzicht kan bieden in de discussie en gedachten over civiele rechtspleging, ook niet-juristen – bijvoorbeeld beleidsmakers – of juristen voor wie het civiele procesrecht en rechtspleging niet de reguliere interessebieden zijn. Anderzijds betekent dat dat deze bundel voor de meer ingevoerde lezer weinig vernieuwende inzichten bevat. Ook blijven mogelijke oplossingsrichtingen wat breed. Zo wordt de wens voor een ‘voorportaal’ uitgesproken, maar blijft de invulling ervan wat oppervlakkig.
Niettemin een lezenswaardig boek dat een brede groep juristen zal interesseren. Door het heldere taalgebruik en de relatief lage prijs is het boek ook nog eens toegankelijk voor studenten, voor wie het ook zeker een aanrader is. (JvM)
Th. Groenewald, R.H. de Bock, C.E. du Perron & L. Timmerman (red.)
Naar vernieuwing van de (civiele) rechtspleging
Den Haag: Boom juridisch 2019, 187 p., € 21