Rechtsvergelijkende inzichten voor de modernisering van het Wetboek van Strafvordering

Boekbespreking. Deze bundel is geschreven naar aanleiding van de conferentie ‘Comparative insights for the modernization of the Dutch Code of Criminal Procedure’, georganiseerd door het ministerie van Justitie en Veiligheid en de Erasmus Universiteit Rotterdam. Het boek biedt een rechtsvergelijkend perspectief op de modernisering van het Nederlandse Wetboek van Strafvordering. In veel verschillende Europese landen spelen dezelfde vragen en uitdagingen op het terrein van het strafprocesrecht, maar de oplossingen die worden gekozen zijn niet overal hetzelfde. De auteurs constateren dat het strafprocesrecht van Europese landen onderling sterk verschilt. Het doel van de rechtsvergelijking lijkt dan ook vooral om een spiegel voor te houden om zo de keuzes voor de Nederlandse modernisering beter te kunnen onderbouwen en eventueel nieuwe ideeën voor regelgeving op te doen.

Het boek begint met een aantal landenrapporten. Achtereenvolgend worden in deel I voor België, Duitsland, Frankrijk, Noorwegen en Zwitserland het strafprocesrecht en de modernisering daarvan besproken. Deze landen zijn allemaal bezig met het moderniseren van hun strafprocesrecht, of hebben die modernisering net afgerond. In deel II worden onderdelen van het strafprocesrecht rechtsvergelijkend onderzocht. Dit gebeurt op basis van bovenstaande landenrapporten. Aandacht wordt besteed aan de voorlopige hechtenis, beslag op gegevens, de vereenvoudigde afdoening van strafbare feiten, de stroomlijning van hoger beroep, de positie van het slachtoffer in het strafproces en de betrokkenheid van de rechter bij de tenuitvoerlegging van straffen. Deze onderwerpen zijn gekozen omdat dit thema’s zijn die van bijzonder belang zijn voor de Nederlandse modernisering of omdat ze in rechtsvergelijkend opzicht bijzonder van belang zijn. Mevis sluit het geheel af met enkele afsluitende beschouwingen.

In het boek wordt duidelijk uitgelegd hoe het onderzoek tot stand is gekomen en welke methodologische keuzes er zijn gemaakt. Dit maakt de gevolgde methodiek goed te volgen. De onderzoekers komen met vele interessante inzichten. Door de uitgebreide landenrapporten wordt ten eerste een gedetailleerd overzicht gegeven van de ontwikkeling van het strafprocesrecht in andere Europese landen. Doordat de landenrapporten in deel II daarnaast uitgebreid geanalyseerd worden om voor bepaalde thema’s te kijken hoe het Nederlands strafprocesrecht kan worden gemoderniseerd, geeft het boek een mooi overzicht van de mogelijkheden voor de modernisering van het Nederlands strafprocesrecht.

Dit boek is al met al een aanrader voor zowel de wetgever als studenten en onderzoekers die zich bezighouden met strafprocesrecht. (MR)

P.A.M. Verrest & P.A.M. Mevis (red.)
Rechtsvergelijkende inzichten voor de modernisering van het Wetboek van Strafvordering
Den Haag: Boom Juridisch 2018, 554 p., € 69