EU Competition Law, Regulation and the Internet. The Case of Net Neutrality
Boekbespreking. Het leerstuk van netneutraliteit mag zich, zoals Maniadaki zelf opmerkt, sinds een aantal jaren op toegenomen belangstelling verheugen. Zo leidde het voornemen van telecomondernemingen een ‘WhatsApp-heffing’ in te voeren in Nederland tot een aanpassing van de Telecommunicatiewet. Nederland werd daarmee na Chili het tweede land ter wereld dat netneutraliteit besloot te waarborgen. In dit boek gaat Maniadaki in op de vraag welke vereisten vanuit Europees mededingingsrechtelijk perspectief aan netneutraliteit gesteld kunnen worden. De Telecommunicatiewet mag in dat kader overigens niet op veel aandacht rekenen.
Dit proefschrift – het onderzoek is gedaan aan King’s College, Londen – bestaat uit acht hoofdstukken. Enkele daarvan worden hier uitgelicht. In hoofdstuk 2 poogt Maniadaki tot een omschrijving van netneutraliteit te komen. Het geven van een vaste definitie blijkt echter niet eenvoudig; de auteur slaagt er daarentegen wel in verschillende aspecten van het concept helder voor het voetlicht te brengen. Interessant is bijvoorbeeld de door Maniadaki gehanteerde economische benadering. Daaruit volgt bijvoorbeeld dat netneutraliteit marktefficiëntie mogelijk kan beperken. Deze economische benadering komt ook elders in het boek terug.
Het mededingingsrechtelijke element komt vooral aan de orde in de hoofdstukken 5, 6 en 7. Allereerst komt de afbakening van de markt en het concept van market power aan bod, alvorens met het oog op artikel 102 VWEU in het kader van netneutraliteit wordt ingegaan op de leerstukken van refusal to deal (hoofdstuk 6) enerzijds endiscriminatory practice en excessive pricing anderzijds (hoofdstuk 7). Het blokkeren van diensten of het weigerenpremium-diensten te verstrekken kan volgens Maniadaki slechts in beperkte gevallen worden gekwalificeerd als refusal to deal. Ook is wat haar betreft niet snel sprake van discriminatory practices en excessive pricing bij het schenden van netneutraliteit. In hoofdstuk 8 concludeert Maniadaki dan ook dat, wil het mededingingsrecht een zinvolle rol spelen bij het beschermen van netneutraliteit, herziening van het bestaande juridische instrumentarium dringend gewenst is.
Maniadaki heeft een actueel en origineel onderwerp beschreven. Haar proefschrift vormt een bijzonder nuttig en grondig naslagwerk voor eenieder die zich (verder) in de praktische en (economische) wetenschappelijke aspecten van netneutraliteit wil verdiepen. (TK)
K. Maniadaki
EU Competition Law, Regulation and the Internet. The Case of Net Neutrality
Alphen aan den Rijn: Kluwer Law International 2015, 416 p., $ 183
Categorie: Boekbesprekingen